Temel Kavramlar
Solana'yı diğer blok zincirlerinden ayıran temel kavramları güçlü bir şekilde anlamaya başlayın. Bu temel kavramlar aracılığıyla "Solana programlama modeli"ni anlamak, Solana blok zinciri geliştiricisi olarak başarınızı maksimize etmek için çok önemlidir.
Solana Hesap Modeli
Solana'da, tüm veriler "hesaplar" olarak adlandırılan yapılarda depolanır. Solana blok zincirinde verilerin organizasyonu, her bir veritabanı girişinin "hesap" olarak adlandırıldığı bir key-value store yapısını andırmaktadır.
Daha fazla bilgi için Hesaplar
bölümüne bakın.
İşlemler ve Talimatlar
Solana'da, ağla etkileşimde bulunmak için işlemler
göndeririz. İşlemler, işlenmesi gereken belirli bir operasyonu temsil eden bir veya daha fazla talimat
içerir. Talimatların yürütme mantığı, Solana ağına dağıtılan programlar
üzerinde saklanır ve her program kendi setindeki talimatları saklar.
Daha fazla bilgi için İşlemler
ve Talimatlar
bölümüne bakın.
Solana'da Ücretler
Solana blok zincirinin, izinsiz ağı kullanmak için ortaya çıkan birkaç farklı ücret ve maliyeti vardır. Bunlar birkaç spesifik türe ayrılabilir:
İşlem Ücretleri
- Geçerlilerin işlemleri/talimatları işlemeleri için alınan ücretÖncelik Ücretleri
- İşlem sırasını artırmak için isteğe bağlı bir ücretKira
- Verilerin zincirde saklanmasını sağlamak için tutulan bakiye
Daha fazla bilgi için Solana'daki Ücretler
bölümüne bakın.
Solana'daki Programlar
Solana ekosisteminde "akıllı sözleşmeler" programlar olarak adlandırılır. Her program, belirli işlevlere talimat denilen ve ilgili dağıtılan program içinde talimat işleyici işlevleri aracılığıyla çağrılan çalıştırılabilir mantığı saklayan bir zincir içi hesaptır.
Daha fazla bilgi için Solana'daki Programlar
bölümüne bakın.
Programdan Türetilmiş Adres
Programdan Türetilmiş Adresler (PDA'lar), Solana'daki geliştiricilere iki ana kullanım durumu sunar:
- Belirleyici Hesap Adresleri: PDA'lar, opsiyonel "tohumlar" (önceden belirlenmiş girdiler) ve belirli bir program kimliği kombinasyonu kullanarak adres türetmek için bir mekanizma sağlar.
- Program İmzalama Yeteneği: Solana çalışma zamanı, PDA'lar için programların program kimliğinden türetilmiş olarak "imzalamalarına" olanak tanır.
PDA'ları, önceden belirlenmiş bir girdi setinden (örneğin, dizeler, sayılar ve diğer hesap adresleri) zincir üzerinde hashmap benzeri yapılar oluşturmanın bir yolu olarak düşünebilirsiniz.
Daha fazla bilgi için Programdan Türetilmiş Adres
bölümüne bakın.
Çapraz Program Çağrısı
Çapraz Program Çağrısı (CPI), bir programın başka bir programın talimatlarını çağırdığında meydana gelir. Bu mekanizma, Solana programlarının bileşenliliğini sağlar.
Talimatları, bir programın ağa sunduğu API uç noktaları olarak, bir CPI'yi ise bir API'nin diğer bir API'yi dahili olarak çağırması olarak düşünebilirsiniz.
Daha fazla bilgi için Çapraz Program Çağrısı
bölümüne bakın.
Solana'daki Tokenlar
Tokenlar, çeşitli malzeme kategorileri üzerinde mülkiyeti temsil eden dijital varlıklardır. Tokenizasyon, mülkiyet haklarının dijitalleştirilmesine olanak tanır ve hem değiştirilebilir hem de değiştirilemez varlıkları yönetmenin temel bileşeni olarak hizmet eder.
- Değiştirilebilir Tokenlar: Aynı tür ve değerde değiştirebilir ve bölünebilir varlıkları temsil eder (örneğin, USDC).
- Değiştirilemez Tokenlar (NFT): Bölünemez varlıkların (örneğin, sanat eserleri) mülkiyetini temsil eder.
Daha fazla bilgi için Solana'daki Tokenlar
bölümüne bakın.
Küme ve Uç Noktalar
Solana blok zincirinin, Küme
olarak bilinen birkaç farklı doğrulayıcı grubu vardır. Her biri, genel ekosistemin içinde farklı amaçlar için hizmet eder ve ilgili Küme için JSON-RPC
isteklerini yerine getirmek için özel api düğümleri içerir.
Bir Küme içindeki bireysel düğümler, üçüncü taraflar tarafından sahiplenilmektedir ve her biri için halka açık bir uç nokta mevcuttur.
Solana ağı üzerinde farklı halka açık uç noktalara sahip üç ana küme bulunmaktadır:
- Mainnet -
https://api.mainnet-beta.solana.com
- Devnet -
https://api.devnet.solana.com
- Testnet -
https://api.testnet.solana.com
Daha fazla bilgi için Küme ve Uç Noktalar
bölümüne bakın.